10 augustus - Laatste dag in Madagascar

Met deze dag gingen wij de rondreis afsluiten. Weer vroeg opstaan, dan een bezoek aan het paleis van de eerste koning van Madagascar, ongeveer 21 km rijden naar het noorden. En wat bleek dit een leuk uitje te zijn. Wij hadden een fantastische gids die ons niet alleen alles vertelde over de monarchieën van Madagascar, die soms echt bizar waren, maar ook erg veel over de gebruiken van de Malagassy. Zo is het nog steeds gebruikelijk dat de armere mensen met hun hoofd naar het noorden slapen, kijkend richting het oosten. Ongeacht hoe groot een gezin is, ligt iedereen in 1 bed in een foetus-houding, dus lepeltje lepeltje. Zij doen dat vooral omdat het dan warmer is. Er zijn daar ook 2 'zwembaden'. De kleine werd 1 keer per jaar gebruikt bij hun jaarwisseling (op 24 juni). Dan ging de koning zich in dat bad wassen met zijn 12 vrouwen. Naar het badderen mochten mensen het badwater drinken, want daar werd je sterker van. De rest van het jaar werd het water van dat bad elke dat door 70 maagden ververst, gewoon, kennelijk omdat dat kon. Er is later een 2e groter bad bijgemaakt en het is nu nog steeds gebruik dat mensen dat water drinken om van een ziekte af te komen of om geluk te krijgen in hun huwelijk. Alleen de aanblik van het groene water maakte mij al onpasselijk. Ik zal een fotootje bijvoegen van de gore drab, maar de Malagassy zijn wel intens moedig.
Na het paleis hebben we een korte lunch gehaald in een supermarkt en daarna hebben we wat souvenirs gekocht, een baobapboompje en een zebu-beeldje, weer noodzakelijk slabestek gemaakt van pallisanderhout en zebu-hoorn, 3 t-shirts, een shawl en nog hield ik ruimte in mijn koffer. Dat kwam ook omdat ik oude kleding had achtergelaten bij het hotel op Île Sainte-Marie, bij oma Marian, die de kleding verdeelt in een dorpje bij het hotel.
In de avond vertrokken wij om 21.30 uur naar het vliegveld voor onze terugvlucht eerst naar Parijs en dan door naar Amsterdam. Het zit er weer op!

8 en 9 augustus - Laatste dag op Île Sainte-Marie, toch wel een kater

Bij aanvang van deze reis had ik al kenbaar gemaakt dat ik op Île Sainte-Marie wilde gaan duiken. Rondom dit eiland zijn kennelijk mooie duikstekken en met name bij Nosy Nato, ten zuiden van Île Sainte-Marie, zou goed gedoken kunnen worden. Dat was wel te regelen, zei de reisleider en tussendoor heb ik nog ongeveer twee keer aangegeven dat ik daar echt naar uitkeek, en Laurens gaf aan dat hij ermee bezig was. Niets bleek echter minder waar. Toen wij aankwamen bij onze accomodatie op het eiland hebben wij de meeste info gekregen over de mogelijkheden van de eigenaresse van de camping want Laurens lag toen te slapen. Toen werd besloten om op maandag de whalewatching te doen en feitelijk bleef voor het duiken alleen de dinsdag nog over. De afspraak voor de 2 ochtendduiken hebben we gemaakt op ons uitje op zondag toen we naar Nosy Nato waren gegaan.
Gistermiddag, dus maandag de 7e augustus, zei Laurns echtr dat we op woensdag erg vroeg zouden vliegen naar het vaste land en dat was voor degene die mee zou gaan duiken reden om vanwege veiligheidsredenen niet te gaan duiken op dinsdag. Je zult begrijpen dat ik goed de balen hierover had, en geloof me, dat is een understatement. Ik zat hier eigenlijk al naar uit te kijken sinds ik de PADI Open Water had behaald, dus ik bleef met een kater achter.
Wel heb ik nog gesnorkeld in het water voor de accomodatie en ben daar onder water wel getrakteerd op het fantastische geroep van de walvissen.
Op woensdagochtend moesten we vroeg op omdat we rond 6 uur naar het vliegveld moesten en het was zwaar klotenweer. Bij deze accomodatie gaat tussen 4 en 8 uur de stroom uit, dus we hadden geen licht 's morgens, dus alles moest in het donker, wat bijgelicht met je zaklamp die je echt vaak nodig hebt. We vlogen vanaf Île Sainte-Marie eerst naar Tamatave. Daar gingen we voor ongeveer 6 uur het vliegtuig uit omdat die eerst doorvloog naar La Réunion. We hebben in die tussentijd gewandeld op het strand van Tamatave, geluncht en het lukte mij daar even om een blog te plaatsen. Begin van de avond waren we in ons hotel in Antananarivo, in hotel Belvedere. Een parel in een uiterst vieze hoofdstad. Een mooie plek om de vakantie af te sluiten.

7 augustus - whalewatching

Deze dag was gereserveerd voor whalewatching op de zeestraat tussen Île Sainte-Marie en het vaste land van Madagascar. Vanwege de lekkere temperatuur geldt deze stek als de kraamkamer voor de bultruggen. Voordat we vanaf het hotel vertrokken zagen we al enkele walvissen, een stuk of 5 á 6, op minder dan 100 meter voor de kust langszwemmen.
Dan de whalewatchingtour zelf. We gingen met 15 reisgenoten en die wilden ze alle 15 in een klein pokkenbusje stoppen maar dat hebben we geweigerd. De hoteleigenaar heeft toen 5 van de groep met een auto nagebracht maar volgens mij was dat onder protest. Van tevoren hebben we nog expliciet gevraagd of de whalewatching werd gedaan door het door Lonely Planet geadviseerde bedrijf en dat zou het geval zijn. We werden echter gestopt op een achenebbisjbootje waar een enorme brandstofstank omheen hing, met grote brandstofvaten op het achterdek. Onder het varen zaten ze brandstof over te gieten. Eigenlijk levensgevaarlijk. Enfin, de boot werd bestuurd door de beide buitenboordmotoren tegelijk te bedienen en zo ook te sturen. Vanuit de stuurhut was dat kennelijk niet mogelijk. Al vrij vlot werd ik door een van de bemanningsleden, die uitkeek naar de walvissen, uitgenodigd om op het voordek plaats te nemen. Was even een listige klautertoer maar samen met Marjon en nog een reisgenoot hadden we een uitstekend uitzicht daar, ver van beide motoren. We hebben best wat walvissen gezien, ook die met hun vinnen op het water sloegen, maar telkens als wij walvissen zagen, vaarden we recht op de walvissen af, alsof we ze najoegen. We hadden zelfs stemverheffing nodig om die gasten duidelijk te maken dat we rustiger moesten varen en parallel aan de walvissen moesten blijven. Na 2 uur varen leek dat kwartje eindelijk gevallen. De meesten die de klautertoer naar het voordek niet durfden te maken, en dat waren er 11, hebben veel minder van de walvissen gezien. Het was op het voordek wel enorm moeilijk om goede foto's te maken, maar het is Marjon toch enigszins gelukt. Resultaat is wel dat ik een vuurrode knar heb van het heerlijke zonnetje.

6 augustus - Toer over Nosy Bohara

Uiteraard hebben we vandaag eerst uitgeslapen, de reis zit er immers op en de vakantie is begonnen.
Na het ontbijt zijn we met 10 man in 2 landrovers het zuidelijke deel van het eiland gaan verkennen. Eerst gestopt in het dorp waar we gisteren aan land zijn gekomen maar daar was niet veel te beleven. Toen besloten we naar de zuidelijke punt door te rijden. Daar hebben we 2 pirogues genomen en zijn overgevaren naar Île aux Nattes, of kortweg Nosy Nato. Dat is het eilandje waar ik ook wil gaan duiken. Daar hebben we geluncht en uiteraard op z'n malagassy's werd tweederde van de kaart doorgehaald omdat ze de ingrediënten niet hadden. Wel zagen we op behoorlijk grote afstand walvissen, maar goed, morgen staat whalewatching in de ochtend gepland dus morgen hopelijk meer daarover. Overigens duurde de bereiding van de lunch echt extreem lang, maar het zal vast met liefde zijn bereid.
Na het eten met de pirogues weer terug naar Nosy Bohara en toen hebben we eerst even het duikcentrum bekeken en die werd goed en professioneel bevonden door een reisgenote die al 500 duiken op haar naam heeft staan. Daar hebben we voor komende dinsdagochtend afgesproken, dus dan gaan we daar 2 duiken maken.
De dag sloten we af met een bezoek aan het piratenkerkhof. De zeestraat tussen Île Sainte-Marie en het vaste land van Madagascar werd veel gebruikt door schepen en de lagunes van dit eiland waren een perfecte verstopplaats voor de pratenschepen en als er dan een schip langs kwam varen was het piratenschip met de oostenwind in no time aan het enteren. De overleden piraten werden dan hier begraven. De gids kon er erg leuk over vertellen dus dit was ook weer een topuitje.

4 en 5 augustus - Reisdagen naar Île Saint-Marie

Het einde nadert en voor deze reis betekent dat een behoorlijke reisafstand naar onze eindbestemming, île Sainte-Marie, ook wel Nosy Boraha genoemd.
Eerst moesten we het regenwoud verlaten en na enkele kilometers was er al een behoorlijke file. De reisleider heeft met de busboy georganiseerd dat we steeds een paar honderd metr naar voren konden met onze bus. Vrachtwagenchauffeurs lieten ruimtes open waar de bus net tussen kon. Uiteindelijk heeft dit ons 1,5 uur vertraging opgeleverd in de eerste 13 kilometer. Alternatieven zijn er niet, dus....
We kwamen uiteindelijk aan in Toamasina, de belangrijkste havenstad van Madagascar. Die stad zorgt er ook voor dat de RN2 vol met vrachtauto's zit, vooral tankauto's die benzine over het land verspreiden. Vanaf Toamasina (ofwel Tamatave) begint RN5, een goeddeels verharde weg maar vaak in zo'n belabberde toestand dat je slechts voetstaps door de diepe gaten kunt. De RN5 verandert noordelijk van tot waar wij komen in een ronduit afschuwelijke zandweg die tot de gevaarlijkste wegen van de wereld wordt gerekend en ook in een programma op televisie is geweest. Ik zoek later nog uit welke 2 BN'ers die aflevering zaten. Enfin, met een tussenstop in een hotel aan de oceaan, hebben we in 1,5 dag de plek bereikt waar we met een boot overvaren naar Île Sainte-Marie, een ruwe overtocht. Onderweg werden we echter getrakteerd op meerdere bultruggen die de bekende sprongen maakten. Ook kwamen we bij zeker 3 bultruggen op een afstand van ongeveer 40 meter langsvaren.
Op Île Sainte-Marie zitten we in bungalows direct aan ons eigen strand. 's Morgens is ons uitzicht zoals op 1 van de foto's. We kunnen voor het strand snorkelen en bultruggen schijnen tot 50 meter van de kust te komen. Gisteren zagen we op grotere afstand enkele springers, dus dat wordt genieten.

3 augustus - Bezoek aan het regenwoud bij Andasibe

De dag van vandaag bestaat uit 3 delen. In de ochtend een bezoek aan een klein park in het regenwoud, in de middag een bezoek aan een soort schiereilandje in een rivier waar ook lemuren zitten en een avondwandeling.
Eerst de ochtend. Dit kleinere park is minder bekend en daarom ook minder druk. De dieren die we hier zien zijn echter dezelfde en bijkomend voordeel is dat we door een bezoek te brengen aan het kleinere park een lokaal initiatief stimuleren. Doel van het ochtenddeel is het spotten van de Indri, de grootste sifaka van Madagascar. De Indri is een ernstig bedreigde soort en in dit park leven meerdere groepen van 4 tot 6 dieren. Als een jong ongeveer 3 jaar is verlaat hij het 'gezin' en start een eigen groep. De Indri maakt een fantastisch jankend geluid dat tot ongeveer 4 km afstand is te horen. Het lijkt enigszins op het geluid van walvissen onder water. Ik heb een geluidsfragment en probeer die als link mee te sturen met de blog. Ik weet later pas of dat lukt. In dit park hebben wij een groep van 6 indri's gezien en de moeder droeg een baby bij zich, werkelijk een fantastisch moment. Ook hebben we nog een slapende woolly lemur gezien en van heel dichtbij een common brown lemur.
Het middagdeel kan ik wat korter over zijn want ikzelf heb ervoor gekozen om daar niet heen te gaan. Het was een plaats waar lemurs werden opgevangen die bijvoorbeeld door mensen als huisdier waren gehouden. Die gingen ook bij mensen op de schouder zitten. Ondanks dat wellicht de basis ethisch verdedigbaar is ben ik principieel tegen het gebruiken van dieren ten behoeve van toeristen. Natuurlijk zijn deze dieren door de mens dan al verpest maar het zijn en blijven wilde dieren die je dan liefst zoveel mogelijk bij mensen vandaan moet houden en dus alles erop richten deze dieren terug in de natuur te plaatsen. Geen foto's daarvan dus.
De avondwandeling vond ik heerlijk. Het regende niet meer en naar verhouding was het wat minder koud. We hebben een aantal kameleons gezien waaronder weer van het kleinste soort, meerdere wandelende takken, wat kikkertjes, die niet groter waren dan een duimnagel en 2 lemuren die probeerden te slapen. Al met al weer een behoorlijke oogst.
Op de foto's zie je een roepende indri, het jong dat net zijn koppie tevoorschijn heeft en een kikkertje bij de avondwandeling.

1 en 2 augustus - 2 reisdagen via Tulear naar Andasibe

De eerste 2 dagen van augustus staan weer in het teken van reizen en in Madagascar kan dat wel eens gecompliceerd zijn.
Op 1 augustus zijn we eerst vanaf Isola naar Tulear gereden met de bus. Dat was over redelijke wegen een halve dag rijden dus prima te doen. In dit deel van Madagascar is het volk een tikkeltje onvriendelijker. Er worden hier illegaal ook edelstenen gewonnen, vooral saffier, dus dat betekent ook dat ze niet zo zitten te springen om pottekijkers. In een stad die hierom bekend staat is het dan ook zeer onveilig om stil te staan. Sommige plekken zijn we dan ook stapvoets voorbij gereden om vanuit de bus wat kiekjes te maken. Die saffierhandel wordt vooral gerund door Indiërs en Pakistani, dus de Malagassy profiteren hier ook niet echt van.
Tulear ligt weer aan de Straat van Mozambique. Enkele reisgenoten zijn naar de 'boulevard' gegaan maar dat bleek niet veel soeps. Sommigen werden zelfs gewaarschuwd dat ze beter daar weg konden blijven. Ik heb in het hotel even bijgeslapen want ook ik ben getroffen door de diarree. Ik ben er gelukkig niet ziek van maar enkelen zijn ook grieperig en erg vermoeid. Marjon heeft eerder al een dag in Ranomafana ziek in bed gelegen en nu heeft zij behalve diarree ook een verkoudheid. Dat komt mijns inziens mede omdt we ook zo switchen van weer. Van het koude Tana naar het erg warme Tsingy, met de trein door het koudere regenwoud en weer de warme oostkust, dan weer terug naar het regenwoud in slecht en koude weer en dn de woestijn door. Nu zitten we weer terug in het regenwoud ten noordoosten van de hoofdstad en gisteravond was het krap 10 graden.
Oh ja, het reizen. Vanaf Tulear moesten we weer naar de hoofdstad Antananarivo, of kortweg Tana, vliegen. Maar het kan zomaar zijn dat Madagascar Air de vlucht cancelt of verplaatst. Aanvankelijk zouden we om 12.00 uur bij het hotel weggaan nar het nabijgelegen vliegveld maar dat werd ineens met een 6 uur vervroegd. Weer niet uitslapen, maar daardoor wel een lange reisdag. Eerst een vlucht van 45 minuten naar het zuidoosten en dan ruim een uur naar Tana. Daar in de bus en dan een reis van 148 km naar het regenwoude bij Andasibe. Lijkt kort maar we hebben daar toch zo'n 5 uur over gedaan.

31 juli - Bezoek aan Isalo National Park

Vandaag brachten we een bezoek aan het 8 km verderop gelegen Isalo National Park. Een park met fantastische rotsformaties en diepe kloven waar je heerlijke wandelingen kunt maken. Een groep van 5 reisgenoten vertrok al eerder op een tocht van zo'n 7 uur en de rest deed een kortere variant waar je nog een aantal variaties op los kon laten. We hebben eerst een 'waterval' bezocht en daarna twee vlak bij elkar liggende natuurlijke 'zwembaden'. Met name de routes waren wat uitdagender voor de gemiddelde deelnemer dus die zwembaden deden we ook met een man of 5. Het is hier natuurlijk winter dus het aantal dieren viel wat tegen. Wel enkele ijsvogels gezien en natuurlijk weer de Ring-tailed Lemur en de Red-fronted Brown Lemur. Ook zagen we een witte Verraux's Sifaka, ook wel bekend als de dancing lemur, vanwege de wijze waarop hij zich over de grond kan bewegen. In dit park is er nog maar 1 exemplaar te vinden (een vrouwtje), dus het was wel uniek dat we die zagen. Een tweede sifaka is enige tijd geleden overleden. Elders in het zuidwesten van Madagascar komen ze nog wel voor en ze hebben hier geen beleid om bijvoorbeeld een mannetje hier uit te zetten om hier iets aan te doen.
Een kleine domper was dat we tot zeker 4 uur moesten wachten op de andere groep die de lange trail deed. Kon die groep niets aan doen maar lag meer aan een wat beroerde coördinatie.

30 juli - Lange reisdag naar Isalo met erg leuke tussenstop

Vandaag hadden we een erg lange reisdag voor de boeg vanuit het koudere en natte regenwoud naar Isalo National Park, een afstand van 348 km. In Nederland zou dat met 4 uurtjes gepiept zijn maar hier is dat een hele dag rijden, wel inclusief enkele stops voor bezoekjes en foto's. Volgens mij heeft mijn collega Louis enkele weken geleden het grootste deel van deze route met de fiets gedaan en kan niet anders zeggen dan RESPECT!
Het verschil in landschap is werkelijk overweldigend. Regenwoud en bijna woestijnachtig landschap. Net zoiets als Yosemite en Death Valley naast elkaar. Hier zit alleen een bergketen ertussen.
De eerste stop was bij een papierfabriek en dat hebben we al in zo veel landen gezien, die hebben we maar geskipt en daarvoor in de plaats een kopje koffie gedronken. Daarna kwam eigenlijk de grootste verrassing van deze trip, Parc Anja. Een gemeenschapsparkje, deels begroeid met loofbomen en gesitueerd tegen 2 forse bergen. Dit parkje staat bekend om zijn populatie ringstaartmaki's, ofwel de Ring-tailed Lemur. Dit is eigenlijk de maki waar Madagascar beroemd om is. Toen dit park jaren geleden begon waren hier 150 ringstaartmaki's en inmiddels is dat gegroeid tot ongever 400 stuks. Men is dus ook druk bezig om het park uit te breiden door de juiste bomen aan te planten voor de besjes die ze eten. En wat hebben we veel maki's gezien en zo dichtbij. Ik heb er eentje van erg dichtbij kunnen filmen waar an ik echt dacht dat hij de camera wilde gaan pakken. Mocht ik een keer goed wifi hebben dan probeer ik die te uploaden.
Na dit fantastische bezoek kwamen we uiteindelijk tegen 19.00 uur aan bij Isalo Ranch. Onderweg nog genoten van een bijzondere zonsondergang. Voor ons waren namelijk behoorlijke regenbuien en op gegeven moment scheen de zon onder de wolken door die regenbuien heen. Was echt apart om te zien. Ik heb daar nu nog geen foto van beschikbaar maar die zal ik vast wel krijgen. Dan zal ik hem nog nasturen. En inmiddels is hij toegevoegd!!

28 en 29 juli - Bezoek aan Ranomafana National Park

28 juli hebben we Indische Oceaan achter ons gelaten en zijn ongeveer 150 km landinwaarts gereden naar Ranomafana National Park, een regenwoud. We kwamen daar in de middag al aan en na de lunch is een deel van de groep naar een botanische tuin in de buurt geweest. In de middag begon het ook hard te regenen, hetgeen natuurlijk wel goed past bij regenwoud, maar verwend als we zijn, was dat toch wel een tegenvaller. Toen het donker was zijn we in het park langs de weg op zoek gegaan naar kameleons en hopelijk lemuren. Kameleons hebben in het donker hun oorspronkelijke kleur. Schijn je dan vervolgens met je zaklamp op een kameleon dan krijgt hij zijn camouflerende kleur. Daarna verandert hij in het donker in enkele minuten weer terug.
Zo hebben we meerdere kleinere en grotere kameleons gespot waaronder ook de kleinste soort die niet groter wordt dan een centimeter of 5 á 6. Ook enkele fantastisch mooi gekleurde kameleons die je vervolgens echt ziet veranderen van fel geel naar bruin en groen. Bij de foto's zie je een van de kleinste kameleons die we gezien hebben, niet groter dan 2 vingerkootjes.
Vanmorgen waren we vroeg op omdat we in het nationaal park lemuren gingen spotten. We begonnen bij droog weer maar na een half uur begon het weer hard te regenen. Dat is wel vervelend voor het maken van foto's. We hebben in ieder geval de Golden Bamboo Lemur, de Red-fronted Brown Lemur en de Red-bellied Lemur gezien. Op een bepaald moment stonden we op een smal pad en heeft een lemur mij getrakteerd op een golden shower. Ook hebben we een Sifaka gezien, de bekendere witte of lichtgekleurde lemuren. Die dreigen allemaal uit te sterven. Die wij gezien hebben kan bijna alleen de Milne-Edward's Sifaka zijn geweest die meen ik als enige in dit nationale park voorkomt
Aan het einde van de wandeling kwamen we nog langs een Satanic Leaf-tailed Gecko, die, de naam zegt het al, een staart heeft die lijkt op een bruin blad. Ik heb er een fotootje van maar vooralsnog lukt het mij niet die vanaf mijn telefoon naar mijn tablet te versturen. Ik probeer een foto daarvan later nog toe te voegen.
De foto van de gekko is van Angela en die van de boomkikker van gisteravond van Corinne.

26 en 27 juli - Boottocht op het Canal des Pangalanes

Op 26 juli hebben we een betrekkelijk korte busrit gemaakt van Manakara naar Mananjary, een stukje verder noordelijk gelegen. Dit was tot nu toe een van de mooiste en beste wegen van Madagascar maar die is ook aangelegd met geld van de Europese Unie. We hebben hier huisjes met zicht op de Indische Oceaan. We betalen hier al gauw de hoofdprijs. Een bord zebu-steak is maar liefst 6,50 euro. Na de lunch hebben we met een groepje een strandwandeling gemaakt, puur voor de soms noodzakelijke lichaamsbeweging.
Op donderdag hebben we een boottocht gemaakt op het Canal des Pangalanes. Dit kanaal is in de koloniale tijd door de fransen aangelegd om de verschillende lagunes langs de kust met elkaar te verbinden. Het kanaal loopt ook ongeveer parallel aan de kust tussen de 200 en 600 meter van de oceaan. In die tijd waren er nog geen goede wegen in dit gebied. Het verbaast mij dat destijds gekozen is voor een relatief duur kanaal.
Dit was een echte relaxdag. We hebben even een korte stop gemaakt bij een vanilleplantage en daarna een dorpje bezocht waar we weer werden besprongen door kinderen. Marjon heeft wat armbandjes, ringetjes een soort houten dolk die ook gebruikt kan worden als briefopener en een raar lokaal hoedje die ook makkelijk kan dienen als bloempot. Al met al waren we weer 3 euro armer!
In de groep hebben we Guy van Damme, die zich gekscherend wel eens Jean Claud noemt. Hij is gepensioneerd gymleraar uit België en dat leraar-zijn zit hem nog steeds in het bloed. Hij heeft ook bij dit dorpje weer de helft van de kinderen aan het zingen gekregen met de Franse versie van Vader Jacob, die door die kinderen luidkeels wordt meegeschreeuwd. Echt ontzettend leuk!
Daarna hebben we geluncht op het smalste strandstrookje tussen het kanaal en de oceaan, waarna we de terugtocht weer aanvaardden. Echt een dagje om bijnte komen. Voormons goede gevoel zijn we met een deel vanaf de boot terug naar het hotel gelopen, een afstandje van 2,5 km. Was toch even lekker. Kan ik vanavond met een gerust hart genieten van een bord Crevettes de l'ail avec pommes sauttee.

26 en 27 juli - Boottocht op het Canal des Pangalanes

Op 26 juli hebben we een betrekkelijk korte busrit gemaakt van Manakara naar Mananjary, een stukje verder noordelijk gelegen. Dit was tot nu toe een van de mooiste en beste wegen van Madagascar maar die is ook aangelegd met geld van de Europese Unie. We hebben hier huisjes met zicht op de Indische Oceaan. We betalen hier al gauw de hoofdprijs. Een bord zebu-steak is maar liefst 6,50 euro. Na de lunch hebben we met een groepje een strandwandeling gemaakt, puur voor de soms noodzakelijke lichaamsbeweging.
Op donderdag hebben we een boottocht gemaakt op het Canal des Pangalanes. Dit kanaal is in de koloniale tijd door de fransen aangelegd om de verschillende lagunes langs de kust met elkaar te verbinden. Het kanaal loopt ook ongeveer parallel aan de kust tussen de 200 en 600 meter van de oceaan. In die tijd waren er nog geen goede wegen in dit gebied. Het verbaast mij dat destijds gekozen is voor een relatief duur kanaal.
Dit was een echte relaxdag. We hebben even een korte stop gemaakt bij een vanilleplantage en daarna een dorpje bezocht waar we weer werden besprongen door kinderen. Marjon heeft wat armbandjes, ringetjes een soort houten dolk die ook gebruikt kan worden als briefopener en een raar lokaal hoedje die ook makkelijk kan dienen als bloempot. Al met al waren we weer 3 euro armer!
In de groep hebben we Guy van Damme, die zich gekscherend wel eens Jean Claud noemt. Hij is gepensioneerd gymleraar uit België en dat leraar-zijn zit hem nog steeds in het bloed. Hij heeft ook bij dit dorpje weer de helft van de kinderen aan het zingen gekregen met de Franse versie van Vader Jacob, die door die kinderen luidkeels wordt meegeschreeuwd. Echt ontzettend leuk!
Daarna hebben we geluncht op het smalste strandstrookje tussen het kanaal en de oceaan, waarna we de terugtocht weer aanvaardden. Echt een dagje om bijnte komen. Voormons goede gevoel zijn we met een deel vanaf de boot terug naar het hotel gelopen, een afstandje van 2,5 km. Was toch even lekker. Kan ik vanavond met een gerust hart genieten van een bord Crevettes de l'ail avec pommes sauttee.

24 en 25 juli - Een waardeloze reisdag en een verrassend leuke treinreis

Over 24 juli kan en wil ik kort zijn: eentje die ik het liefst had overgeslagen! Bij toerbeurt mag je in de bus vooraan zitten en automatisch kom je ook wel eens op de achterbank. Op de meeste wegen in Madagascar is dat laatste geen pretje en zeker niet een reisdag die 11 uur in beslag neemt over ronduit waardeloze wegen. Die achterbank bleek niet bevorderlijk voor mijn nekhernia en gelukkig heeft een reisgenoot een deel van mij overgenomen, waarvoor dank. De reis voerde van Antsirabe naar Fianarantsoa.
Op dinsdag 25 juli moesten wij weer extreem vroeg op omdat we 7 uur op het station moesten zijn voor de treinreis naar Manakara. Dat is zo'n beetje de enige nog in gebruik zijnde spoorlijn van Madagascar die over een afstand van 163 km afdaalt vanaf een hoogte van 1100 meter naar de Indische Oceaan. Onderweg doet de trein talloze stationnetjes aan waar goederen, eten en drinken te koop worden aangeboden. Dit was werkelijk een fantastische belevenis. Tegen betaling van 10.000 ariary (3 euro) mocht je tussen 2 stations vóór op de locomotief staan. Ik heb een deel van de reis dan ook gefilmd met mijn Tomtom Bandit. Wie weet kan ik de beelden verkopen aan Rail Away. Op de stations werd je natuurlijk ook belaagd door kinderen die bedelden om geld of graag jouw lege flesje water wilden maar op gegeven moment negeer je dat eerlijk gezegd een beetje. Wel kwamen ze op een gegeven moment met kleine bosjes geplukte bloemetjes langs. Die hebben we 'gekocht' voor lege flesjes en hoopten daarmee de odeur op de wc positief te beïnvloeden. Wij zijn daarin niet geslaagd. In het kader van eerlijke handel hebben we nog wat ananassen gekocht en wij hebben die bij het eerstvolgende hotel in de kamer achtergelaten. Hoop dat de schoonmaakster er van geniet.
Op bijna elk station moeten enkele goederenwagons vaak ook gevuld of geleegd worden en dat kost wel tijd. Uiteindelijk hebben we 14,5 uur over de treinrit gedaan. Maar ondanks die lange tijd en het stinkende wc-tje had niemand van onze groep dit willen missen, misschien juist ook wel vanwege het contact met de locals. Wij zaten met onze groep nog soort van luxe in de eerste klasse. Er zaten nog wat Canadeze dames in ons deel van de wagon en naast ons ook nog Zwitserse mensen en Duitsers. De 2e klasse zat werkelijk stampvol en soms hingen er ook nog mensen aan de zijkant. Maar ook die mensen gingen vaak op de stationnetjes eten bij de verschillende kraampjes of ze pakten door het geopende raam wat stukken vlees van een schaal waarbij een biljetje van 100 ariary op de vleesschaal werd gegooid. Zo gaat dat hier! In de goederenwagons zaten ook nog mensen en dat gaf mij soms met enige schaamte wel een soort van Westerborkgevoel.
Al met al was dit een onderdeel van de reis waar volgens mij iedereen met een goed gevoel op terugkijkt.

21, 22 en 23 juli - Luieren en van Morondava via Miandrivazo naar Antsirabe

Een hele serie reisdagen voor de boeg om van de Straat van Mozambique oostwaarts op te schuiven naar de Indische Oceaan. Dat betekent dat we vrijdag de 21e gebruiken om uit te slapen en te luieren. Volgens Laurens, onze reisleider, worden het nu erg drukke (reis)dagen, dus we nemen het er even van.
Hett zijn niet gigantische afstanden die je moet afleggen maar de wegen zijn beroerd en we gaan de bergen meer en meer in.
Op zaterdag rijden we dus naar Miandrivazo maar onderweg bezoeken we nog een zebu-markt. Zebu's zijn runderen met behoorlijke hoorns op hun kop en een forse bult op de rug. Die worden gebruikt als lastdier, om karren voort te bewegen, om rijstvelden te ploegen en natuurlijk voor de consumptie. Vanuit de hele omgeving komen handelaren hier naartoe en halverwege de middag wordt een deel hier direct op het veld geslacht.
In Miandrivazo komen we rond een uurtje of 3 aan en nemen een korte en gedeelde lunch in hotel La Pirogue dat werkelijk zijn langste tijd heeft gehad. Ik durf hier zelfs geen douche te nemen, dus dit hotel met z'n zwaar verweerde schrootjesplafond waar doorheen je de buitenlucht ziet gaat van mij op Tripadvisor slechts 1 sterretje scoren. Eén van de groepsleden dacht eerst dat hij op een kamer van personeel terecht was gekomen, om je enigszins een idee te geven. Overigens moet je voor luxe niet naar Madagascar, maar er zijn wel grenzen. Later in de middag zijn we het plaatsje met de bus ingereden tot aan de rivier, zo'n 4 km lager. Daar de zon netjes onder zien gaan terwijl mannen en vrouwen poedelnaakt in de rivier aan het badderen waren. Moet kunnen hier en zij generen zich niet, dus wij ook niet. Op de terugweg in een veel beter hotel even een biertje gedronken, een heus Malagassisch Three Horses Beer en daarna in een restaurant verderop pizza gegeten. Smaakte prima.
Op zondag zijn we echt de bergen ingetrokken voor een rit van ongeveer 220 km naar Antsirabe, natuurlijk bekend om zijn thermische baden. Hier hebben we ook eindelijk een behoorlijke supermarkt bezocht en de voorraad deet aangevuld, wat versnaperingen gekocht en een fles douchegel. In de hotels kennen ze niet meer dan een klein zeepje, dus ik zat zwaar verlegen om voldoende zeep om mijn haardos te kunnen reinigen. Hotel Hasina hier is prima, belooft wifi maar het werkt bij niemend. De douche is warm en het ontbijt kunnen we gebruiken bij de naastgelegen croissanterie. Prima dus.
Het stikt hier overigens van de vulkanen, dus hebben we nog een wandeling gemaakt rondom een vulkaanmeer. Hier zou door Jacques Cousteau zelf de diepte zijn gemeten en het meer zou zo'n 160 m diep zijn. Daar werden we echt belaagd door kinderen met de meest mooie steentjes en hangertjes. Bij 2 kindjes 2 steentjes gekocht in het kader van eerlijke handel drijven. Wat wel opviel was dat de meeste van die kinderen behoorlijk goed Engels spraken. Zij kregen dat op school met de opdracht dit goed te blijven oefenen. Meisjes van 10 tot 14 jaar die vaak beter Engels spreken dan sommige gidsen. Hadden we wel 2 steentjes voor over.

20 juli - The Baobabs by sunset

Vandaag hadden we weer een reisdag, terug naar Morondava. Vanaf Tsingy is er eigenlijk maar 1 route van 130 km maar daar doe je toch zo'n 9 uur over. Het is dezelfde route als we afgelopen maandag maakten met ook de 2 oversteken over de rivieren en dezelfde lunchplaats halverwege. De eigenaar van dat restaurant heeft een koksopleiding gedaan en heeft stages gelopen in Michelinsteren-restaurants in Europa. Hij is zo bijdehand geweest om halverwege deze route dit restaurant op te zetten waar je voor 15 Euro een 3-gangenmenu krijgt voorgeschoteld dat werkelijk uitstekend smaakt maar ook prachtig wordt gepresenteerd. Het restaurant heet Mad Zebu, voor als je een keer lekker wilt eten.
Zoals eerder vermeld is Madagascar het 5e armste land op deze aardbol. Dat is iets wat je constant om je heen ziet. Langs de hele route van en naar Tsingy zie je nederzettingen van verschillende groottes met vaak armzalige hutjes maar opvallend vrolijke mensen erbij. Binnen ons reisgezelschap is dit ook regelmatig een onderwerp van gesprek. In onze accomodatie in Tsingy was uiterst vriendelijk personeel en omgerekend verdienen die dames 2 Euro per maand aangevuld met hun deeltje uit de fooienpot. Voor Malagassische normen is dat een redelijk goed salaris. Zij hebben werk en uitzicht op meer. Daarom is het voor deze mensen belangrijk om op een of andere manier te voorzien in iets wat geld oplevert, zoals een bootje, een zelfgemaakt kruiwagen of kar. Belangrijk is ook om de mensen niet zomaar iets toe te stoppen. Net als het voeren van dieren leidt dat tot verkeerd gedrag. Toen we vanmorgen moesten wachten tot we de 1e oversteek konden maken was er een Nederlandse man die een zak snoep had en dat aan de kinderen wilde uitdelen. In no time had hij 20 kinderen om zich heen die aan hem begonnen te trekken om ook een snoepje te bemachtigen. Onze reisleider heeft hem gewezen op de gevolgen die dit kan hebben op de kinderen. Werkelijk het mooiste wat je ze zou kunnen geven is even aandacht, een selfie met ze maken of je haar laten vlechten, zoals de reisleider liet doen. Wil je iets geven, moet je eigenlijk altijd een tegenprestatie vragen, hoe simpel ook. Schenk je een waterpomp, dan zal die binnen de kortste keren in deeltjes worden verkocht. Als je binnen een kleine gemeenschap de keuze geeft om een waterpomp te plaatsen en je laat ieder binnen die gemeenschap een kleine investering doen, dan zal die waterpomp zijn werk blijven doen en voelt iedereen zich er verantwoordelijk voor. Een soort micro-krediet. Hier zie je fantastisch hoe dat op kleine schaal al werkt. Maar ze blijven hier arm.
Bijna aan het einde van de route kwamen we weer bij de baobabs, maar nu tegen zonsondergang. We hadden een uurtje om de laatste kilometer zelf te lopen en rond de echte zonsondergang, omstreeks 17.45 uur, was het behoorlijk druk. En dat levert dan echt prachtige plaatjes op van deze magnifieke bomen. Toen de zon echt helemaal onder was gegaan volgde er zelfs een applausje. De reisleider had ook zijn drone in de lucht om mooie opnames te maken. Een groep Japanse jongeren had een wat beroerde timing door net aan te komen toen de rest weer terug naar de auto's liep.
In Morondava blijven we 2 nachten, dus vrijdag de 21e hebben we een rustdag. Daarna hebben we weer een druk programma.

19 juli - Wandeling door Grand Tsingy

Maar nog eerst even over gisteravond. Voor het diner zijn we om 18.00 uur (want dan is het al vrijwel donker) nog nabij het hotel dieren wezen spotten en dat was redelijk succesvol. Een diertje dat moeilijk te vinden is, is een mouse-lemur ofwel een muismaki. Die zijn niet groter dan je vuist en moeilijk te vinden. Maar als je in het donker de beestjes wilt vinden schijn je met zaklampen op de bomen en struiken en dan lichten de oogjes rood op. We hebben zeker wel 3 muismaki's gevonden. Ook meerdere kameleons in verschillende groottes maar nog niet de kleinste dwergsoort. Een paar grote spinnen, een iguaanachtige die net een boomstam in kroop maar wat wel bijzonder was dat we in een put 3 ground boa's zagen.

Vanmorgen weer voor 6 uur op om tijdig op weg te gaan naar de Grand Tsingy. Dat ligt slechts 16 km vanaf ons resort maar daar deden we ruim een uur over. Hier is geen normale weg te vinden en zonder 4wheel kom je hier nergens.
Een deel van de groep deed een 2-uur durende wandeling met beperkt klauterwerk en ik heb me gewaagd aan een tocht van 4 uur door tunneltjes, langs diepe kloven en over de bijzondere kalksteenrotsen. Hier had je ook climbinggear nodig om je te kunnen zekeren. Het uitzicht was vaak fenomenaal. Je ziet het misschien niet goed op de foto's maar die rotsen zijn vlijmscherp. Als je daar valt is dat serious shit, dus je moet geen enkel risico nemen.

Morgen gaan we terug naar Morondava waar we hiervoor ook zaten. We komen dan weer langs de baobabs maar dan rond zonsondergang maar van die bomen kun je echt geen genoeg krijgen. Het belooft in ieder geval weer een uitdagende rit te worden.

18 juli - Petit Tsingy

Vantevoren was al duidelijk aangegeven dat dit geen vakantie is maar een reis. Uitrusten kunnen we waarschijnlijk aan het einde van de vakantie. We hebben al meer van dit soort reizen gemaakt dus we zijn wel wat gewend.
Vanmorgen zijn we vroeg opgestaan want om 7 uur zouden we eerst een boottochtje maken op de rivier die we gisteren hier vlakbij waren overgestoken. Daar werden we verdeeld over 3 boten en hebben we 2 grotten bekeken die alleen per boot zijn te bereiken. Daarna hebben we Petit Tsingy bekeken, of zoals het officieel heet: Parc National Tsingy De Bemaraha. Dat is een prachtige rotsformatie van kalksteenrotsen die ontzettend mooi zijn geërodeerd. Daardoor zijn vlijmscherpen randen ontstaan en is de rotsformatie veranderd in een labyrinth van paadjes waarbij soms redelijk geklommen moet worden. Onderweg zagen we wat kleine beestjes, in ieder geval een kameleon, een redelijk forse spin en een bruine lemur.
Dit was vast een opwarmertje voor morgen. Dan kunnen we in Grand Tsingy een wat grotere tocht doen met wat meer en langer klauterwerk waarbij we ons ook moeten zekeren.
Vanavond gaan we vlak bij het hotel ook nog een avondwandeling maken waarbij we wat dieren hopen te spotten. Dan dineren en op tijd naar bed want voor 6 uur gaat de wekker weer.

De baobabs

Dit bericht start ik maandagavond maar kan ik in het beste geval pas ergens dinsdagmiddag publiceren vanwege beroerd internet.
Vandaag zijn we vanuit Morondava verder noordelijk gereden naar Tsingy. Hier zitten we in een bungalowtje voor 3 nachten. Vanmorgen zijn we vroeg vertrokken met vijf 4-wheeldrives en die hadden we hard nodig onderweg.
Na ongeveer een uur rijden kwamen we op de Allée des Baobabs. De baobabs zijn bijzondere bomen die je maar in een beperkt gedeelte van Afrika ziet en met name Madagascar is er erg beroemd om. Het zijn bomen die uiterst langzaam groeien en er zijn exemplaren bij die rond de 2000 jaar oud zijn. Ze zijn eigenlijk net zo bijzonder als de Amerikaanse Sequoia's, ze zien er alleen echt anders uit. Deze bomen hebben een wat gladdere stam en eigenlijk alleen bovenop is een kruin met takken. Nu zitten daar geen bladeren aan omdat het hier winter is met rond de 30 graden. Speciaal voor Marcelle probeer ik hier een fotootje bij te plaatsen van een baobab.
De route was echt avontuurlijk en zonder de terreinwagens was het haast ondoenlijk geweest hier te komen. Bijna de gehele route was een dirtroad en het had makkelijk een aflevering van De Gevaarlijkste Wegen kunnen zijn. 2 keer moesten we een rivier oversteken en een veerpont werkt hier ietsje anders. Bij de eerste pont reed je vanaf de schuine helling over doorgebogen rijplaten de boot op. De auto's staan dan dwars op de boten. Aan de overzinde rijden ze er dan logischerwijs weer van af. Bij de 2e oversteek moesten de auto's met passagiers door het water naar de 'veerpont' rijden en dan daar via de rijplaten de pont op gaan. Bij een auto (niet van onze groep) ging het bijna mis omdat de auto dreigde te kantelen. Wij moesten in de auto blijven omdat we anders door het water moesten waden. Op zich geen ramp alleen is de kans op besmetting met cholera wel behoorlijk aanwezig, dat was best een sensatie en heb er een filmpje van gemaakt. Ik probeer die bij redelijk internet te uploaden.

De heenreis en zo......

Zo, de kop is er af en dat was redelijk pittig. We wilden bijtijds op Schiphol zijn met de Schipholtaxi maar in het schema van de centrale zouden wij om 03.15 uur al worden opgehaald en prompt staat hij net over 3 uur al voor de deur. Wij waren daar dus erg bijtijds maar Schiphol was 1 grote file, zeker voor Transavia-vluchten. Een rij van een paar honderd meter. De reis ging voor de rest prima met overstap op Charles de Gaulle waar net zo'n chaos heerste.
Wij landden even voor 23 uur in Antananarivo, de hoofdstad van Madagascar en daar begint dan een visumcircus waar wel 9 mensen betrokken zijn bij het zetten van stempeltjes. Rond 01.15 uur waren we in het eerste hotel waar we om 4 uur weer moesten vertrekken naar de luchthaven voor de binnenlandse vlucht naar Mondorava aan de westkust. Niemand heeft eigenlijk geslapen in de krappe 2 uurtjes.
Overigens was het in de hoofdstad erg koud, ongeveer 8 graden, maar dat komt vooral omdat je daar op ongeveer 1300 meter hoogte zit. Nu, terwijl ik dit schrijf, is het erg warm en hebben we er net een boottripje op zitten langs een mangrovebos en hebben we een dorpje bekeken. Madagascar is het op 4 na armste land ter wereld en dat is wel te zien. Geen stroom of vers water en toch hebben ze een ongecompliceerd leven. We zagen wel een zonnepaneel maar die was vooral voor de mobiele telefoon. Langs de oceaan leven ze vooral van visserij of een beetje van toerisme. Als ze in staat zijn om een boot te maken, waar ze zo'n 5 jaar mee bezig zijn, kunnen ze een beetje in hun onderhoud voorzien.
Onze reisleider, Laurens, heeft hier inmiddels een kleine 15 reizen begeleid. Vanwege de 2 zeer korte nachten hebben we vanmiddag wat rust en gaan we eind van de middag pas meer info krijgen over het programma en de do's en dont's. Het is hier bijvoorbeeld uit den boze om water uit de kraan binnen te krijgen. In sommige landen kun je nog wel bijvoorbeeld je tandenborstel afspoelen, maar ook dat moeten we echt voorkomen. We moeten ons goed beschermen tegen malaria, dus ons goed insmeren rond zonsondergang en -opkomst.
De komende dagen gaat het programma intensiever worden. Ik zal dan regelmatig ook wat over het land en dergelijke vertellen.

Onze nieuwe reis gaat bijna beginnen....

Dit jaar gaan we een rondreis maken door Madagascar, toch ook wel weer een land die op ons wensenlijstje stond. Het is weer een groepsreis met ongever 20 personen en dit jaar hebben we gekozen voor een Djoser-reis.

Madagascar, een eiland ver genoeg vanaf het vaste land van Afrika om toch een behoorlijk eigen flora en fauna te hebben. Madagascar bezoek je niet voor de mooie steden en de cultuur maar vooral voor de natuur, en dat is precies wat wij zoeken.

We vertrekken zaterdagochtend vroeg vanaf Schiphol met KLM/Air France en stappen over in Parijs. Daarna volgt een lange vlucht en we horen om 22.45 uur te landen bij Antananarivo, de hoofdstad.

We zouden de volgende dag om 11.00 uur met een interne vlucht naar het westen doorvliegen maar die vlucht is vervroegd naar 06.00 uur. Daarom is er gekozen voor een ander hotel vlakbij de luchthaven. Ik vrees dat we weinig zullen slapen dan.

We zijn enorm benieuwd naar dit unieke land. Met de beperking van beschikbaarheid van internet en electriciteit indachtig ga ik ook dit jaar weer proberen een leesbare blog bij te schrijven en probeer ik jullie mee te nemen op onze reis.